Dự kiến phát triển 11 đô thị nén dọc Metro và Vành đai 3

Cột mốc lịch sử cho giao thông TP.HCM

Vừa qua, Ngày 22/12 tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) đã chính thức đi vào hoạt động, đây là cột mốc lịch sử trong hành trình phát triển giao thông đô thị của TP.HCM. Để chứng kiến thời khắc “lịch sử” này, hàng ngàn người đã đến các nhà ga từ rất sớm, xếp hàng dài nhiều kilomet để đợi được trải nghiệm chuyến tàu metro – chuyến tàu khát vọng của người dân TP sau 17 năm vượt qua nhiều thăng trầm.

Kể từ đây, bức tranh giao thông TP.HCM chính thức khởi đầu một chương mới trên hành trình phát triển giao thông đô thị hiện đại.Tuyến metro số 1 không chỉ là một dự án giao thông hiện đại mà còn thể hiện khát vọng vươn cao, hội nhập và phát triển bền vững của TP.HCM. Đây là cột mốc quan trọng trong việc thực hiện hóa quy hoạch giao thông công cộng, đáp ứng nhu cầu di chuyển nhanh chóng, hiệu quả cho người dân, đồng thời góp phần giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Trong giai đoạn tới, TP.HCM sẽ tiếp tục ưu tiên và tập trung đầu tư phát triển đồng bộ các tuyến đường sắt đô thị theo quy hoạch, đẩy mạnh triển khai mô hình TOD (Phát triển định hướng giao thông công cộng). Mục tiêu là xây dựng TP.HCM trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững, mang tính biểu tượng của sự đổi mới, kết nối và văn minh đô thị trong tương lai.

Cụ thể, TP.HCM sẽ tập trung phát triển 11 đô thị nén dọc các tuyến Metro và Vành đai 3 theo định hướng của Nghị quyết 98. Mục tiêu chính là tối ưu hóa việc sử dụng đất và đẩy mạnh phát triển giao thông công cộng, phù hợp với xu thế của các đô thị hiện đại trên thế giới. Đây không chỉ là bước đi chiến lược để nâng tầm hạ tầng đô thị mà còn hứa hẹn tạo nên diện mạo mới đầy tiềm năng cho thị trường bất động sản.

TOD Thúc Đẩy Hình Thành Và Phát Triển Đô Thị Vệ Tinh Thông Minh

TOD (Transit-Oriented Development) là mô hình quy hoạch và phát triển đô thị dựa trên định hướng phát triển giao thông công cộng. Các khu vực áp dụng TOD thường được tối ưu hóa hệ số sử dụng đất, tăng mật độ dân cư, qua đó thúc đẩy nhu cầu di chuyển đến và đi từ các đầu mối giao thông lớn. Nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, và Singapore đã triển khai thành công mô hình này, tuy nhiên, tại Việt Nam, mô hình vẫn chưa được áp dụng rộng rãi.

Giai đoạn từ nay tới năm sau, TP HCM dự kiến phát triển TOD tại 9 vị trí dọc ba dự án giao thông lớn TP HCM đang triển khai, gồm: Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), số 2 (Bến Thành – Tham Lương) và Vành đai 3.

Vị trí TOD có diện tích lớn nhất hơn 389 ha nằm ở xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, kết nối giao thông với Vành đai 3. Nơi diện tích nhỏ nhất là Trung tâm triển lãm và Thể dục thể thao quận Tân Bình, khoảng 5,1 ha. Vị trí này được tính toán phát triển TOD để kết nối giao thông với tuyến Metro số 2 và số 5 (ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn).

Trong các bước triển khai, chính quyền thành phố giao các đơn vị liên quan xác định cụ thể ranh giới, tình trạng pháp lý quy hoạch, đất đai cùng các chức năng phát triển đô thị ở từng khu vực. Thành phố sẽ xem xét lập điều chỉnh quy hoạch, chọn nhà đầu tư và dự kiến năm 2025 sẽ ra quyết định phê duyệt dự án.

Sau giai đoạn trên, năm 2026-2028 TP HCM dự kiến phát triển thêm khu vực TOD ở hai vị trí khác, gồm xã Tân Hiệp, huyện Hóc Môn và quanh ga Tân Kiên, Bình Chánh. Những vị trí này sẽ kết nối giao thông với Vành đai 3, đường sắt TP HCM – Cần Thơ…

Theo UBND TP HCM, các khu vực phát triển TOD chia thành hai nhóm trên cơ sở đánh giá hiện trạng sử dụng đất, điều kiện và động lực phát triển. Nhóm thứ nhất là đầu tư mới ở những nơi đất trống hoặc dân cư ít; nhà máy, xí nghiệp dự kiến di dời nhằm thuận lợi giải phóng mặt bằng. Nhóm thứ hai sẽ cải tạo, chỉnh trang khu vực hiện hữu ở nơi đô thị đã xuống cấp. Việc lựa chọn các vị trí làm TOD dựa theo nguyên tắc là dễ triển khai, sớm thực hiện và hiệu quả cao.

Metro số 1, 2 và Vành đai 3 là ba dự án giao thông lớn đang được TP HCM triển khai. Trong đó, Metro số 1 dự kiến cuối năm nay đưa vào khai thác, tuyến số 2 theo kế hoạch khởi công năm 2025, hoàn thành năm 2030. Riêng Vành đai 3, tuyến đường liên vùng qua 4 tỉnh, thành dự kiến hoàn thành năm 2026.